3Quest Bart Klein

Leg je ballen op het hakblok. Vertel de wereld wat je gaat doen.

1. Je hebt vele kwaliteiten. Wat maakte dat jij ging trouwen met triatlon?

[dropcap]Z[/dropcap]o rond mijn 15de verjaardag is het zaadje geplant; het was 1978 en ik las ergens een artikel – met foto’s van mannen in een speedo onder wuivende palmbomen – over een ‘Ironman’ die eerder dat jaar was gehouden op Hawaii. Ik geloof dat ik toen al meteen het idee had dat ik dat ook een keer moest doen. Dat was niet zozeer een gedachte, als wel een op intuïtie gebaseerde zekerheid. Maar het zaadje moest blijkbaar nog rijpen voordat het kon kiemen, want ik ben helemaal niet gaan triathlonnen. Het zou nog tientallen jaren duren voordat ik mijn eerste startnummer opspeldde. Pas toen ik veertig werd begon dat zaadje te kiemen en werd er iets van een plan geboren. Nou ja, het plan Hawaii niet zozeer, dat bleek na enig onderzoek een onmogelijke opgave. Ik had de tijden bestudeerd die nodig waren om een slot te bemachtigen en die leken me ver buiten mijn bereik te liggen. De hele triathlon hype in de jaren tachtig, toen de triathlon van Almere nog live op de publieke zender werd uitgezonden, is eigenlijk volledig aan mij voorbij gegaan. Maar van het bestaan van Almere als lange afstandstriathlon wist ik wel af. Droom Hawaii werd dus droom Almere. Vrij kort na mijn eerste probeerseltjes op de kortere afstanden heb ik – we schrijven 2004 – mijn debuut gemaakt op de hele afstand. Hoewel ik mijn leven lang aan sport heb gedaan, een beetje kon lopen en fietsen, leek finishen in Almere voor mij echt een bijna onmogelijke opgave.

[dropcap]D[/dropcap]e finish, met de liefde van mijn leven (Frederique) op de finish lijn en onze drie jonge kinderen op en aan de arm, was onwerkelijk en een fantastisch substituut voor Hawaii. Ik heb na mijn finish in Almere ongeveer drie weken op een wolk geleefd. Toen begon het te knagen dat er wel erg veel mis was gegaan in de voorbereiding en tijdens de wedstrijd en dat het ‘best sneller’ zou moeten kunnen. Het jaar daarop finishte ik in Almere bijna twee en een half uur sneller. Opeens – met zoveel progressie in 1 jaar – leek er van alles mogelijk. Dus schreef ik mij opnieuw in voor Almere, in de hoop er nog flink wat tijd van af te halen. Het werd een drama. Na een jaartje wonden likken, heb ik besloten het allemaal nog eens te proberen, ditmaal op Lanzarote, maar wel onder begeleiding van een coach.

[dropcap]D[/dropcap]at werd een daverende come back. En met die eerste stap op het Ironman pad is de verslaving pas echt goed begonnen. Inmiddels zijn we ruim 12 jaar verder en heb ik 22 hele triathlons volbracht, inclusief twee keer Ironman Hawaii. Dat je door hard werken een jongensdroom na 32 jaar in vervulling kunt doen gaan is best bijzonder. Ik kan er nog elke dag van genieten en het heeft beslist een ander mens van me gemaakt. Zelfs na 5 jaar kan ik de emoties waarmee kwalificatie en finishen gepaard gingen, en het gevoel van “accomplishment”, met gemak oproepen. Wat uiteindelijk overheerst is een nederig gevoel van dankbaarheid dat ik dat heb kunnen meemaken voor mezelf en voor mensen om me heen die in mij geloofden. Zoiets is natuurlijk team work en het is echt onbegonnen werk om de mensen die me daarin hebben gesteund te bedanken. Mijn coach, Chris Brands, wil ik bij wijze van uitzondering noemen. Hij heeft niet alleen het vertrouwen uit gesproken dat ik er toe in staat was, mijn schema’s gemaakt en mij zo’n beetje alles geleerd wat hij wist en weet, maar hij heeft me ook geattendeerd op de diepere aspecten. En zo is de woeste verliefdheid verworden tot respectvolle liefde en eeuwige trouw voor dat vreemde spelletje.

[dropcap]E[/dropcap]en aspect van de vraag heb ik nog niet beantwoord, namelijk de suggestie dat ik vele interesses zou hebben, maar onvoorwaardelijk voor triathlon lijk te hebben gekozen. Dat is allebei waar. Ik ben eigenlijk een alleseter wat betreft interesses in wetenschap, kunst, filosofie, sport … Ik wil het eigenlijk allemaal weten en kunnen. Maar vroeger was ik echt een holle-bolle-gijs. Mijn beslissing rond mijn veertigste om vol voor de triathlon te gaan is dan ook mede ingegeven door het besef dat ik eindelijk eens iets moest kiezen, omdat het ‘met mijn leven anders helemaal niets zou worden’. Klinkt dramatisch, maar het was een soort mid-life crisis dingetje. Nu, terugkijkend, kan ik niet anders dan concluderen dat dit een goede beslissing was. De focus die nodig is om zo’n project tot een goed einde te brengen heeft mij een rustiger mens gemaakt. Rustiger in mijn hoofd, vooral. Die rust en die focus die ik dankzij de triathlon heb gevonden kan ik moeiteloos transfereren van het domein hobby naar de domeinen gezin, werk en sociaal/maatschappelijk functioneren. Maar eerlijk is eerlijk, ik doe eigenlijk nog veel te veel en ik schiet in nog ernstigere mate tekort op veel fronten. Er blijft werk aan de winkel. Dit lijkt me een mooi bruggetje naar de tweede vraag.

2. Welke leermomenten die je hebt bij gezin, werk en sociaal zie je terugkomen in je triatlonleven?

[dropcap]L[/dropcap]eermomenten bij gezin, werk en sociaal, zijn er in overvloed. Maar het is eerder zo dat ik de leermomenten vanuit triathlon toepas in het echte leven dan andersom, al is het natuurlijk allemaal niet zo zwart wit en is er in werkelijkheid een wisselwerking tussen die gebieden. In het echte leven heeft experimenteren echter direct consequenties voor anderen, terwijl ik in mijn triathlonbestaan naar hartenlust kan experimenteren zonder daar anderen mee te raken. Pas als iets goed werkt kan ik het toepassen in het echte leven. Om een voorbeeld te geven, ik heb dankzij triathlon geleerd hoe belangrijk het is om je energie bij je te houden. Een aspect daaraan is negativiteit uit de weg te gaan. Negativiteit is een enorme energie-slurper die aan alles wat je in het leven wil bereiken in de weg staat. Een van de grootste energie-slurpers is het voortdurend (moeten) oordelen over van alles en nog niks. Dat fenomeen lijkt vooral in het huidige tijdsgewricht met zijn voortdurende (social) media bombardementen een groot probleem. Een antwoord daarop is het uitstellen van je oordeel. Gewoon observeren, de dingen leren van diverse kanten te bekijken en pas te oordelen en te handelen als de emotie en de eerste impulsen er uit zijn. Of gewoon niet. Deze kwaliteit is de afgelopen 12 jaar cruciaal gebleken tijdens de vele momenten waarop het allemaal ineens niet zo zinvol meer leek om je dagen van minuut tot minuut te plannen. Impulsen om het bijltje er bij neer te gooien zijn er vaak geweest. Emoties ook, zoals frustratie over gemiste trainingen als omstandigheden op het werk of in het gezin even al je tijd en aandacht opeisen en ernstig in de weg staan aan een persoonlijke topprestatie.

[dropcap]S[/dropcap]chuldgevoel over gemiste feestjes of plechtigheden, die net samenvallen met die ene wedstrijd waar je een half jaar voor hebt getraind is misschien wel de heftigste emotie die aanleiding kan zijn om er maar helemaal mee te stoppen. Op die momenten moet je rust bewaren en proberen de zaken in perspectief te zetten. En zo zijn er talloze voorbeelden, van mislukte wedstrijden tot blessures. Ze vertellen een verhaal waar je wel naar moet luisteren. Soms is de pointe van het verhaal een hele andere dan je in eerste instantie dacht. Dat gebruik ik in mijn gezinssituatie, mijn werk en overal waar het maar te pas komt. De complexiteit die de puzzel combinatie van werk, gezin, sociaal-maatschappelijk functioneren en sport met zich meebrengt, is eigenlijk wat het allemaal de moeite waard maakt. Ik zou dan ook een beroerde professional zijn – los van mijn gebrek aan fysiek talent; ik blijf dan blijkbaar toch die kannibaal, hongerig naar ‘succes’ op alle fronten.

3. Wat zou jij als tips mee willen geven aan atleten die zich willen kwalificeren voor Hawaii?

[dropcap]M[/dropcap]ij werd gevraagd of ik nog tips heb voor atleten die zich willen kwalificeren voor Hawaii. Tsja, dat is geen eenvoudige vraag. Ik zie om me heen zoveel getalenteerde atleten, dat ik vaak denk wat zit ik toch mijn tijd te verdoen met mijn beperkte mogelijkheden. Zoek iets anders. Voor die getalenteerde atleten heb ik geen adviezen. Die komen er zonder mij ook wel. Ik ben daar helemaal niet jaloers op. Integendeel. Ik heb veel atleten gesproken die van hun Hawaii ervaring een soort “Veni, Vidi, Vici” verhaal maakten. Tsja, dat mag natuurlijk.

[dropcap]K[/dropcap]walificatie Hawaii betekent niet voor iedereen hetzelfde. Voor mij is het een integraal onderdeel van mijn persoonlijke groei, mijn ‘wordingsproces’. De zoektocht naar de startlijn in Kona valt – voor mij – voor een groot deel samen met de zoektocht van het leven zelf. Ik heb er uiteindelijk 33 jaar over gedaan. Dat is een groot deel van mijn leven. Pas na jaren hard trainen, mislukte pogingen, kwam ik tot het inzicht dat kwalificatie eigenlijk helemaal niet zo relevant is. Het gaat niet om het halen van de finishlijn, maar om de reis daar naar toe. Het doel is prozaisch; de reis pure poëzie. Voor diegenen die – net als ik – vaak twijfelen of ze wel in huis hebben wat er voor nodig is om zich te kwalificeren heb ik eigenlijk maar een advies: kijk in de spiegel en stel jezelf de vraag of het echt belangrijk voor je is. In principe kan iedereen Hawaii halen, maar voor diegenen die daarvoor tot het uiterste van hun kunnen moeten gaan, geldt dat het een ongelooflijke inspanning vergt op alle terreinen: fysiek, mentaal, logistiek en zelfs spiritueel.

[dropcap]H[/dropcap]et vergt zelf- onderzoek en het maken van moeilijke keuzes. Elke dag weer. Dat is niet alleen hard werken, maar je komt ook dingen tegen die confronterend zijn. Hard trainen is het probleem niet. Dat kunnen we allemaal uiteindelijk wel. Maar echt tot het gaatje gaan, je zelf durven te confronteren met de echt belangrijke vragen, wie ben ik, waarom wil ik dit, staat het doel in verhouding tot de middelen en de opofferingen? Dat moet je wel echt willen. Is het antwoord: “Ja”, dan zou ik zeggen: ga ervoor! Leg je ballen op het hakblok. Vertel de wereld wat je gaat doen. Bespreek het met je partner, je kinderen, je werkgever, je klanten en maak heldere keuzes en wees consistent. Alleen dan zal de buitenwereld je keuze respecteren en een beetje meewerken. Zoek een goede coach, een die bij je past. Een die met je meedenkt en jouw persoonlijke situatie kent en begrijpt. Werk hard, wees optimistisch, en observeer; stel je oordeel uit en in plaats daarvan verwonder je en geniet van de reis. Houd je energie bij je, mijd negativiteit, van anderen en van jezelf. Het is de moeite waard, want al haal je ‘dig-me-beach’ – ondanks al je inspanningen – niet, het zal je wel veel andere waardevolle ervaringen brengen. En uiteindelijk geldt dat de reis vele malen interessanter is dan het doel! Voor mezelf geldt: Al kom ik nooit meer in de buurt van een Kona-slot: mijn reis gaat verder, want ik weet nu pas wat ik allemaal nog niet weet. En als ik iets niet weet – of kan – dan wordt het voor mij interessant …

[dropcap]I[/dropcap]k heb ook nog een praktische tip. Probeer elke week een muurtje te slechten door iets te doen wat daarvoor niet logisch leek. Schrijf bijvoorbeeld een zin op als: Ik kan niet zwemmen als ik al gelopen heb. En vervolgens haal je dat muurtje neer door het te gaan doen. Ander voorbeeld: het is volslagen belachelijk om vier uur op te staan om een training te doen. Hoezo? Door dit soort trucjes, het stelselmatig neerhalen van muurtjes, verleg je je grenzen zonder dat je er zelf erg in hebt. Sterker nog, het zal je plezier verschaffen. Het maakt je geestelijk weerbaarder, flexibeler en dat is exact wat je nodig hebt om maanden (jaren) consistent naar dat ene grote doel toe te werken. Let wel: je kan die truc niet uithalen met iets dat te groot is om nog diezelfde dag (week) te doen. Hou het klein en hou het speels. Veel succes. Het gaat je lukken!

Ik nomineer Jan Blokland

1. Je bent een buitengewoon druk bezet mens met een belangrijke baan en een gezin met schoolgaande kinderen. Hoe combineer je dat alles met sport op zeer hoog niveau?

2. In 2013 had je een fenomenaal jaar met een EK kampioenschap; helaas greep je net naast de top spot op het WK Ironman Hawaii; je pakte een fantastische derde plaats. Hoe kijk je daar op terug?

3. Met zo’n palmares als het jouwe, wat drijft je nu nog voort en wat zou je nog willen bereiken in de triathlonsport?