3Logica (4) Frank Heldoorn – Heilige huisjes in de triathlonsport
Een gezonde ontwikkeling van onze sport, zowel in de breedte als in de top is wat we beogen. Dat mag nooit overschaduwd worden door het bestaan van “heilige huisjes”, vastomlijnde dan wel vastgeroeste ideeën die dat in de weg kunnen staan. Het bestaan van “Heilige Huisjes” is dodelijk voor de ontwikkeling van de sport. Of het nu gaan om de Bond, de coaches, de organisaties of de atleten zelf, niet open staan voor nieuwe of andere ideeën door het voor de betrokkene onaantastbaar zijn van de eigen ideologieën maakt dat het eindresultaat niet optimaal zal zijn. Het bestaan van heilige huisjes heeft wel één voordeel: je kunt er even lekker tegenaan schoppen.
In coachland wemelt het van de heilige huisjes. Waarom kun je beter wél open staan voor anderen? Net als vroeger in mijn actieve triatletenbestaan probeer ik goed te observeren wie wat waarom aan het doen is. Dat maakte bijvoorbeeld dat op het moment dat ik als coach door een ongeval ruim een jaar “arbeidsongeschikt” was (2004) ik al mijn toenmalige atleten kon doorverwijzen naar in mijn ogen geschikte kandidaten. Klanten blij dat ze verder konden. En een frisse wind doet vaak goed.
Een ander geschikt onderwerp om als trainer uit je heilige huisje te treden is “het trainingskamp”. Het kan toch niet zo zijn dat je eigen georganiseerde trainingskamp qua timing voor al je atleten optimaal is? Indien een trainingskamp gewenst of mogelijk is ga ik per atleet bekijken wat daarvoor de ideale timing is. Daarna gaan we op zoek naar wat de andere coaches aanbieden. Uiteraard moet ik dan mijn eigen(gereide) plasje nog wel over de invulling van aangeboden trainingen doen omdat ik ook niet helemaal vrij ben van bemoeizucht. Wat er vooral voor nodig is om actief gebruik te maken van wat anderen aanbieden is niet zozeer het loslaten van je eigen ideeën, maar wel van je trots. Trots staat ons triatleten vaak in de weg. Waarom ga je ondanks de heldere trainingsopdracht toch achter dat groepje fietsers aan? Trots! Bedenk dan gewoon dat dat groepje ook al harder was gaan rijden omdat ze jou zagen en zie dan van bovenaf hoe kinderachtig dat er uit moet zien.
Het besef dat jij niet alle wijsheid in pacht hebt maakt ook dat je als schoenmaker bij je leest kunt blijven. Zo kun je je verder specialiseren in wat je hoofdtaken zijn. Trainer/coach zijn kan ook inhouden dat je voor sommige zaken expertise aantrekt dan wel inhuurt. In het verleden heb ik dat gedaan op het gebied van zwemtechniek, fietspositie metingen, diëtiek en gezondheidschecks. De coach die beweert dat allemaal in eigen beheer te kunnen doen is te trots om toe te geven dat anderen dat mogelijk beter kunnen. Door als atleet zoveel mogelijk expertise te verzamelen om me heen maakte dat vele processen optimaler verliepen.
De NTB kan er ook wat van. In het beleidsplan 2017 staat wel “weer” dat kruisbestuiving met andere duursportbonden een “belangrijk” iets is, maar concreet maken daarvan is heel lastig. Zo stond ik ooit bij het NK jeugd te kijken en mij viel het op dat de jeugd met veel te zware verzetten langs kwam fietsen. “Waarom hebben jullie het vaste verzetten regelement van de KNWU niet overgenomen?”vroeg ik aan de NTB coördinator die dat ook zag (hoop ik). “Dat is geen ITU reglement” was zijn antwoord. Van kruisbestuiving door andere bonden was geen sprake, maar van baanbrekend zélf nadenken dus ook nog niet. ITU heilig? Nog een voorbeeld: Ik vroeg ooit een evaluatiemoment aan met de topsportcoördinator nadat Niek 1 jaar lang in RTC had meegezwommen en vele weekenden in Sittard had meegetraind. Ik had een lange lijst met in mijn ogen verbeterpunten. De conclusie illustreerde mooi hoe heilig huisjes soms kunnen zijn: “Goede punten Frank, maar het feit dat ze van jou komen ligt nogal gevoelig”. Ik vergelijk iemand coachen wel eens met een huis bouwen. Wat maakt de huisjes nu precies heilig in plaats van optimaal mooi én duurzaam? Trots én gebrek aan evaluatie! Een goed trainingsplan is niet een vooraf vaststaand gegeven. Het is een dynamisch geheel van plannen, uitvoeren, evalueren, bijsturen, etc. En ik bedenk me nu dat de grootste boosdoener van het ontstaan van heilige huisjes, naast trots, ook degene is die evalueert. Want laat dat nu vrijwel altijd dezelfde persoon zijn die plant en uitvoert.
Wie evalueert wie bij de NTB als de degene die de topsportlijnen uitzetten ook zelf de evaluatie doen? Ik ga nu een coach bellen die mijn werk eens wil beoordelen! Met het risico dat ie mijn werk tot aan de veters toe affikt. Want ook dít doen heilige huisjes graag. Zichzelf heilig en de anderen ondergeschikt verklaren. Hoe hou je het als coach al bijna 15 jaar uit? Door jezelf pannenkoek te vinden die moet blijven leren. Van coaches, van de atleten, van onderzoekers en zelfs van de NTB 😉 En door af en toe wat te maken waar alle atleten – ook die buiten de stal – wat aan kunnen hebben. Jammer dat die dan weer van die trotse coaches hebben.
Laten we met z’n allen blijven werken aan onze sport. Zowel in de breedte als in de top. Huizen bouwen in plaats van verheerlijken. NTBaas? NTBeter. Elk jaar weer.
