DE PYRAMIDE VAN DE BORSTCRAWL – Frank Huisman

Zwemmen is “hot” , wat een klasbak die Maarten van der Weijden. Maar zwemmen blijft voor heel veel triatleten een lastig onderdeel. Frank Huisman van Tri-Experience schreef een artikel.

Veel startende zwemmers vragen zich af waarom het zwemmen zo verschrikkelijk zwaar en moeilijk is. Velen malen moeilijker dan hardlopen, fietsen of een andere “landsport”.
Het antwoord ligt hem in het medium waarin je de sport bedrijft: Water.

In het water blijken een aantal “onbewuste vaardigheden” die we op het land hebben onbruikbaar, namelijk:
⦁ Ruimtelijk orientatie vermogen en Motorische vaardigheden (Coordinatie)
In ons dagelijks leven is ons ruimtelijke orientatie vermogen de basis van ons bewegingspatroon. Omdat we op het droge altijd vaste referentiepunten hebben, weet ons brein waar we ons in de ruimte bevinden en worden hier de bewegingen op afgestemd. Ons bewegingspatroon is direct gekoppeld aan het ruimtelijk orientatie vermogen. Daarom is het bijvoorbeeld ook onmogelijk om rechtdoor te lopen als je duizelig bent; je ruimtelijke orientatie is verstoord.

Water is constant in beweging. Als jij jezelf door water voortbeweegt, verplaats je water, waardoor je referentiepunten dus continue verschuift. Ons ruimtelijk orientatie vermogen en de hierbij motorische vaardigheden moeten voor zwemmen opnieuw ontwikkeld, of zeg: gekalibreerd worden.

 Waterweerstand
Het sporten in water brengt nog een beperkende factor met mee: Weerstand.
De dichtheid van water is 775 keer zo groot als de dichtheid van lucht. Voortbewegen in water dus begrijpelijk ook vele malen zwaarder dan op het land. Een voordeel is wel, dat water ook opwaartse druk geeft, wat de zwaartekracht (gedeeltelijk) opheft. Zwemmen is dus wel zwaarder, maar brengt minder Impact- of stootbelasting met zich mee en is dus minder belastend voor onze gewrichten.

De weerstand invloed van het water kun je beperken door tijdens het zwemmen continue in gestroomlijnde houding te blijven. De meeste startende zwemmers maken juist bewegingen die veel weerstand opwekken, men moet dus leren om gestroomlijnd te bewegen. Als dit lukt, dan komt de zwemmer in een positieve spiraal terecht: door vermindering van weerstand, wordt de zwemsnelheid hoger, de ligging wordt beter door de zgn. “lift” van de waterstroom die de zwemmer creeert, hiermee verminderd de waterweerstand weer.

Ademen
Deze vaardigheid verloopt het meest onbewust; zelfs als we slapen zijn we hier ongemerkt harstikke goed in. Bij het sporten past je ademhaling zich ongemerkt aan op de inspanning, en gaat dit tot een bepaald conditioneel niveau ongemerkt goed. In het water, wordt je eigenlijk direct beperkt in het ademhalen, zelfs bij het laagste inspanningsniveau. In de zwemslag is er een relatief kort moment waarin je kunt ademen. Is je timing hierin niet goed, dan gaat het eigenlijk direct mis en loop je na 10-15 meter al in het “rood”. Daarnaast wekt de ademhalingsbeweging van de startende zwemmer vaak heel veel weerstand op. Hiermee komt de zwemmer in een negatieve spriraal terecht: Meer weerstand, betekent een diepere ligging in het water, wat weer meer weerstand opwekt. Het inspanningsniveau (en dus het zuurstof verbruik) schiet dan omhoog, zonder dat er sneller wordt gezwommen.

PYRAMIDE VAN ONTWIKKELING
Het is inmiddels duidelijk dat het leren zwemmen van een goede borstcrawl je niet komt aanwaaien. Je dient voldoende tijd te steken om de genoemde basisvaardigheden onder de knie te krijgen. Hiervoor is de onderstaande Pyramide een “heilige” leidraad.

De eerste vier lagen staan eigenlijk volledig in het teken van het leggen van een basis voordat je met conditionele zwemtraining kunt beginnen. Het is de fundering van de zwemslag. Per laag moet je rekenen op 4 tot 6 weken trainingsarbeid om dit goed onder de knie te krijgen. In dit stadium is 1x per week zwemmen niet genoeg, minimaal 2x, liever 3x per week.
Er zijn altijd de DieHards, die lukraak starten met veel trainen en het op zichzelf redelijk onder de knie krijgen, maar die lopen meestal al snel tegen hun prestatieplafond aan. Het gebrek aan basisvaardigheden belet verder vorderingen; meer energie gaat dan zitten in het onwikkelen van waterweerstand in plaats van sneller voortbewegen. Zij moeten dan weer “terug naar de basis” om vorderingen te kunnen maken.

BORSTCRAWLCURSUS
Wil je als startende zwemmer de borstcrawl dus goed onder de knie krijgen, neem hier dan de tijd voor.
Zoek een goede coach en/of cursus die met jou de juiste stappen doorloopt en de tijd neemt voor het proces. Een clinic of een korte cursus is een leuke kennismaking met de sport, maar niet meer dan dat; je ontwikkeld hier onvoldoende de vaardigheden mee.
Kies voor de lange termijn, immers; als we oud en wel niet meer kunnen hardlopen of zelfs fietsen, is zwemmen een van de weinige sporten die overblijft..

Frank Huisman
Zwem- en triatlon trainer
www.tri-experience.com.