DINSDAG – Vandaag waren we met een deel van de Brabantse krantenredacties op ‘hei-sessie’ om de invulling van de kerst- en oud- en nieuwbijlages door te spreken. Het zijn altijd bijzondere producties, waar wij als journalisten onze ziel en zaligheid in kunnen leggen. We hebben veel inspiratie opgedaan, het gaat er mooi uitzien. Terug op de redactie, zegt een collega: ‘heb je het nieuws al gehoord?’ Nee dus, want in die brainstormsessies schakelen we alle mobieltjes uit om ons geheel te focussen op datgene waarvoor we op dat fraaie landgoed gekomen zijn: ideeën spuien over eindejaarproducties.
Radio aan en jawel op het ANP nieuws de berichtgeving over het onmiddellijk opstappen van het NTB-bestuur. Tja, we schreven het al eens: ‘het bestuur wankelt’, maar toch komt hun terugtreden nog onverwacht. Aanleiding zijn de conclusies in een rapport over de sociale veiligheid binnen het nationale trainingscentrum in Sittard.
Plaats maken
Het bestuur zegt ‘plaats te willen maken voor een nieuw bestuur dat in vertrouwen en zonder last van het verleden een nieuwe fase in kan gaan’. Scheidend NTB-voorzitter Wim van Oijen: ,,In het belang van de topsport maakt het bestuur nu ruimte voor een nieuw bestuur, dat niet gehinderd wordt door het verleden en met nieuw vertrouwen en een frisse blik de toekomst in kan gaan.”
En ook: ,,De afgelopen tijd is werk gemaakt van een plan van aanpak dat directeur Rembert Groenman samen met een nieuw bestuur verder zal oppakken en uitvoeren.”
Onderzoeksbureau Fijbes nam de afgelopen maanden de gang van zaken in het trainingscentrum onder de loep. Daaruit bleek dat er sprake was van grensoverschrijdend gedrag. Directeur Rembert Groenman gaat diep door het stof: ,,Onveilig is voor ons onacceptabel. Er komen ruimhartige excuses aan de betrokken atleten. Vanaf vandaag gaan we aan het werk om dit in de toekomst te voorkomen. We gaan ook onderzoek doen naar hetgeen is voorgevallen in een verder verleden en waarover onlangs verhalen in de media (bedoeld wordt Trouw) zijn verschenen. Ook daarvoor zullen we onze excuses aanbieden en er zorg voor dragen dat het niet meer zal gebeuren.”
Negatieve sfeer
Uit het atletenonderzoek door Fijbes & Consultancy wordt duidelijk dat groepsvorming, uitsluiting, roddelen en pestgedrag de sfeer in negatieve zin bepaalden. ,,Een sociale dynamiek waardoor belangrijke signalen niet worden opgemerkt en/of opgepakt”, zo luidde de conclusie in het rapport. Ook was ‘de begeleiding op pedagogisch, didactisch en groepsdynamisch vlak beperkt’.
Begeleiders grepen onvoldoende in en reageerden niet adequaat op signalen, zo valt te lezen. Enkele ondervraagden verklaarden dat coaches de situaties juist verergerden. Binnen de Olympische selectie is sprake van ‘ongewenst gedrag, spanningen en escalaties’. Volgens de onderzoekers is er tussen atleten onderling en tussen atleten en begeleiders wantrouwen over elkaars motieven en integriteit. ‘Deze spanningen leiden tot polarisatie en verharding binnen het programma.’
Motieven van kritische personen werden bovendien in twijfel getrokken. Atleten voelden zich daardoor onvoldoende serieus genomen, waardoor zij de gang naar het Centrum Veilige Sport Nederland en de media maakten om daar gehoord te worden.
Trainers blijven aan
Toch hoeven de trainers niet te vrezen voor hun positie, zegt Groenman. ,,Zij maken deel uit van de organisatie en de continuïteit daarvan staat voorop.”
Wel zal het functioneren van de coaches tegen het licht worden gehouden Groenman: ,,Hoe is er geacteerd? Kunnen de trainers daarin verbeteren? Wat moet er veranderen? Hoe kunnen we voorkomen dat dit opnieuw gaat gebeuren? Daar zijn goede pedagogische vaardigheden voor nodig. We zullen attent zijn op de afspraken die er zijn gemaakt.”
De NTB benadrukt dat het onderzoek los staat van recente publicaties over misstanden binnen de triathlon. Het onderzoek van Fijbes is op verzoek van de bond geïnitieerd in april 2021.
De onderzoekers hebben dertien aanbevelingen gedaan om “de sociale veiligheid binnen het topsportprogramma van de NTB te vergroten”. De triathlonbond heeft met onmiddellijke ingang Rita van Driel benoemd tot onafhankelijk adviseur sociale veiligheid. Zij gaat aan de slag met de adviezen.
Er zal hoe dan ook binnen de triathlonbond een cultuuromslag plaatsvinden, zegt Groenman. “We zullen niet alleen naar de sportieve prestaties kijken, maar ook oog hebben voor de menselijke kant.”
Oude wijn….
Het zal ons inziens veel tijd vergen om de beoogde cultuuromslag te maken. Niet iedereen zal daartoe in staat zijn. Beschikken de trainers wel over die pedagogische vaardigheden of zijn ze louter op basis van hun sportverleden aangenomen? Bovendien heeft niet alleen het aftredende bestuur een verleden, dat hebben ook medewerkers op het bondsbureau en de staf van het NTC. Dat je niet gelijk de hele organisatie als een kaartenhuis in elkaar kunt laten vallen, is logisch. Maar het laatste wat je moet willen is oude wijn in nieuwe zakken….
Wilde in 1983 iets anders dan alleen hard fietsen, stapte snel over op microfoons uittesten, één van de drijvende krachten achter één van de oudste triatlons: Oud-Gastel, figureert in misdaadseries en mag zich ridder zonder paard noemen.