Preview op totaal vernieuwde WK XTerra: na 25 jaar Maui nu in het Italiaanse Molveno, Trentino; Historisch overzicht van Mark Waaijenberg – WTJ 2596
DINSDAG – Er is niet alleen een recordaantal Nederlanders op weg (of inmiddels aangekomen) naar (in) Kona voor het WK Ironman: 66 om precies te zijn. Er doet dit jaar ook een recordaantal Nederlanders mee aan het WK XTerra.
Op zaterdag 1 oktober 2022 vindt het Xterra World Championship voor het eerste plaats in Europa. Molveno, Trentino, Italy is the place to be. Vijfentwintig keer was het WK op Maui, altijd twee weken na de WK Ironman. Dit jaar een week vóór Kona. Dat betekent geen klassement meer voor de ‘double’: de snelste totaaltijd van Kona en Maui bij elkaar opgeteld. De laatste jaren heette die de Outrigger Resorts Double Award, met winnaars als Ben Hoffman en Sebastian Kienle. Voor de liefhebbers die aan de Worlds op Maui nog een week vakantie vastplakten, was er een week na Maui nog een crosstriathlon: op Lanai. De TriLanai Offroad Sprinttriathlon. Jammer dat er geen triple was.
Aquaterra
De eerste Xterra Worlds vond plaats in 1996 onder de naam Aquaterra. Nog geen trisuit te zien. Het jaar daarop werd het Xterra en dat is het gebleven. Het waren de jaren dat crosstriathlon in de rest van de wereld nog moest worden uitgevonden. Bij de ITU duurde het tot 2011 voordat er een WK crosstriathlon werd georganiseerd: in Extramadura in Spanje. Conrad Stolz won, net als hij dat deed in eerdere Xterra Worlds. Van de Nederlanders was Rob Barel met een 12de plaats de snelste, gevolgd door Rorik Schouten (16de) en Bert Flier (17de). Bij de vrouwen won Melanie Mcquaid, ook een winnares uit de Xterra Worlds. Van de Nederlanders haalde Maud Golsteyn een 15de en Judy van den Berg een 16de plaats.
Maar hoe zat dat met de Nederlandse deelname aan de Xterra Worlds. Waren er Nederlandse elite-atleten die vanaf 1996 meededen met de strijd om het wereldkampioenschap? Podiumplaatsen voor agegroupers? Waren er eigenlijk wel Nederlanders die afreisden naar Hawaii, niet de kortste en ook niet de goedkoopste reis voor een triathlon race? En hoe zit het in 2022: staan er veel Nederlanders aan de start? Is het hun eerste WK of waren ze eerder op Maui? Wat kunnen we verwachten op basis van de statistieken van het verleden?
Spittend door de uitslagenlijsten vanaf 1996 vind je pas in 2002 een vermelding van landen bij de atleten. Daarvoor was het alleen maar naam en leeftijdscategorie. Vóór 2002 zijn er twee behoorlijk Nederlands klinkende namen (Rob Janssen, John Fokkema), maar het was niet te achterhalen of het ook Nederlanders zijn. Misschien weet iemand die dit leest het?
Vanaf 2002 wordt ook het land genoemd bij de naam van de atleten. In 2002 komen we geen Nederlanders tegen. Had gekund, omdat in 2001 de eerste Europese Xterra plaatsvond in Kijkduin. In een kort artikeltje op www.triathlon226.nl (https://www.triathlon226.nl/p_1495/) meldt Rob Barel dat hij de trip naar Hawaii die hij zelf moet betalen te duur vindt. In 2003 is het wel gelijk raak: de grootste deelname van Nederlandse atleten tot nu toe. Vijf atleten doen mee, waaronder één elite-atleet bij de mannen: Royce Kortekaas. In 2014 doet Judy van den Berg als tweede elite-atleet mee. Daar blijft het voorlopig bij voor de elite-atleten. Alhoewel: in 2022 doet Quirijn Waaijenberg mee bij de elite. Nummer drie in de rij.
Anders is het met de deelname van agegroupers. In totaal zijn er tussen 1996 en 2021 precies 30 deelnames van atleten die in Maui meedoen, waarvan 28 agegroupers (sommige atleten doen meerdere malen mee, die statistiek volgt nog). Ik kijk zo meteen vooruit naar 2022 in Molveno: daar staan 25 Nederlandse atleten aan de start. Bijna hetzelfde aantal als in de afgelopen 25 jaar in Maui. Een Europese WK Xterra werpt zijn vruchten af voor wat betreft de Nederlandse deelname.
De topjaren zijn 2003 (5 atleten), 2014 (5 atleten) en 2015 (4 atleten). Zelf was ik er in 2014 (https://markwaaijenberg.nl/?p=201) en 2015 (https://markwaaijenberg.nl/?p=505) bij. En in 2016 (https://markwaaijenberg.nl/?p=641), maar toen stonden er maar drie atleten aan de start, net als 2005, 2006 en 2018. Van de 25 jaar Xterra Worlds waren er 11 jaren met Nederlanders. Waarvan sommige meerdere keren meededen.
Stef Oud 4x; Mark Waaijenberg 3x; Leo Meeuwisse 3x; Silvia Brouwer 2x; Johan Neevel 2x; Quirijn Waaijenberg 2x.
Pittig
De concurrentie op een Xterra Worlds is pittig. Het blijkt niet makkelijk voor de 31 Nederlandse atleten om op het podium terecht te komen, laat staan om in een leeftijdsklasse wereldkampioen te worden. Zelfs een top-10 notering is al niet eenvoudig. We hebben drie atleten die een of meerdere keren op het podium hebben gestaan. En één Nederlandse wereldkampioene bij de agegroupers: Riikka Vreeswijk-Kelja in 2014 (in 2003 was Riikka als Finse ook al een keer wereldkampioen in de leeftijdsklasse F35-39). Jarenlang was ze ook in Nederland moeilijk te verslaan. Leo Meewisse (2x) en Johan Neevel (1x) lukt het ook om met een tweede plaats op het podium te komen.
De vraag komt dan boven hoe makkelijk, of eigenlijk hoe moeilijk het is om een top-10-klassering te halen. De statistieken van de Nederlanders laten zien dat de gemiddelde klassering een 18de plaats is. Van de 30 atleten hebben er 27 de eindstreep gehaald (dat zijn dan toch 3 DNF’s, oftewel 10% van de atleten). Voor mannen is de gemiddelde klassering een 22ste plaats, voor vrouwen is het een 11de plaats. De verhouding tussen mannen en vrouwen die deelnemen is 2:1. Dat is ook in 2022 zo ongeveer het geval: 40% vrouwen en 60% mannen.
Molveno: voor het eerst een WK met wetsuit
Genoeg over het verleden: de Xterra Worlds is in minder dan een week. Niet meer op Maui bij 30-35 graden, een hoge vochtigheidsgraad, glibberige klei, metershoge golven en suikerrietplantages, maar in Molveno. Voor het eerst is een wetsuit toegestaan (sterker: je wilt niet zonder wetsuit zwemmen), zie je bij het zwemmen geen dolfijnen naast je of reuzenschildpadden onder je, zullen we het moeten stellen zonder Hawaii-se ceremonie, zonder Razor Ridge en Heartbreak Hill. Dat geeft ook ruimte voor nieuwe verhalen, mythes en helden. Zoals Nico Lebrun laat zien bij de preview van de fietsparcours.
Voor Nederland zijn dat 25 atleten die op de startlijst staan. Met deze 25 verdubbelen we eigenlijk de Nederlandse bijdrage in de afgelopen 25 jaar. Eens kijken wat die overmacht gaat opleveren. De startlijst voor 2022:
48.Quirijn Waaijenberg Pro
136.Sven Sloots M20
275.Jeffrey Camphens M25
163.Thijmen Polman M25
224.Coen Bouwmeester M35
237.Tibor Gijssen M35
306.Matijs Jansen M40
318.Ferdinand Oldeman M40
364.Corne Kool M45
388.Ralph van Dijk M45
389.Michel van Schie M45
498.Mark Waaijenberg M55
528.Leo van Egmond M60
598.Bobby Pranger ORG
599.Casper van de Kamp ORG
606.Vivian Boijens F20
636.Eline Thijssen F25
637.Telma van de Kamp F25
647.Ingrid Bakker F30
715.Beatriz van Dijk Avila F45
717.Nienke Vlak F40
718.Rina Zijgers F40
756.Suzanne Kok F50
769.Yolanda Witteveen F50
778.Janine Herweijer F55
Mooi overzicht van Mark, nog een beetje aangevuld door Trikipedia
Dank je wel voor deze mooi historische bijdrage over een kwart eeuw crosstriathlon en meer in het bijzonder WK XTerra, Mark. De tabelletjes konden we niet direct 1-op-1 overnemen, maar we zijn ook even in ons eigen XTerra-archiefje gedoken. Dat leert ons dat Jacco van Delden in 1999 als eerste Nederlander de grote oversteek maakte en de bekende triatleet Guido Gosselink een jaar later.
Zelf komen we tot een totaal van 41 Nederlandse deelnemers tussen 1996 en 2021, iets meer dan Mark aantrof. Het verschil zit hem waarschijnlijk in mensen als Hans Dieben, die de Nederlandse nationaliteit heeft maar al jaren in de USA woont. Hans is een ‘founding father’ van de Nederlandse triathlonsport. Hij richtte samen met Rudolf Degenaar en Joop van Zanten de Holland Vierkamp in, wat later Holland Triathlon werd. Hans veroverde drie wereldtitels, Leo Meeuwisse en Riikka Vreeswijk-Kelja eentje. Riikka was toen – 2003 – inderdaad nog Finse. Ze werd toen trouwens ook tweede in de door Mark aangehaalde Double.
In de loop der jaren deden er veel toptriatleten mee, die ook op de weg goed uit de voeten konden, denk maar eens aan Michellie Jones, Olivier Marceau, Javier Gomez, Hamish Carter, Flora Duffy en Hayden Wilde. Ook Lance Armstrong deed ooit mee. En Richard Murray, maar dan als Zuidafrikaan. Bijzonder voor Nederland was 2018 toen Marcel Swart en Silvia Brouwer niet alleen mee deden, maar er ook trouwden.
XTerra World Championships
3-11-1996: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Jimmy Riccitello (USA) 2.27.42
2.Mike Pigg (USA)
3.Ned Overend (USA)
1.Michellie Jones (AUS) 3.04.53
2.Shari Kain (USA)
3.Sian Welch (USA)
26-10-1997: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Mike Pigg (USA) 2.28.48
2.Ned Overend (USA)
3.Jimmy Riccitello (USA)
1.Cameron Randolph (USA) 3.04.25
2.Lesley Tomlinson (CAN)
3.Sue Latshaw (USA)
11-10-1998: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Ned Overend (USA) 2.24.46
2.Wes Hobson (USA)
3.Michael Tobin (USA)
1.Sue Latshaw (USA) 2.58.49
2.Ulrike Blank (GER)
3.Caroline Rahner (USA)
31-10-1999: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Ned Overend (USA) 2.32.50
2.Michael Tobin (USA)
3.Jimmy Riccitello (USA)
71.Jacco van Delden
1.Shari Kain (USA) 3.04.19
2.Kerstin Weule (USA)
3.Jody Purcell (AUS)
22-10-2000: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Michael Tobin (USA) 2.30.53
2.Mike Vine (CAN)
3.Mike Pigg (USA)
72.Guido Gosselink
1.Kerstin Weule (USA) 3.07.04
2.Melanie McQuaid (CAN)
3.Ulrike Blank (GER)
22-10-2001: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Conrad Stoltz (RSA) 2.28.48
2.Kerry Classen (USA)
3.Jimmy Riccitello (USA)
159.Hans Dieben (1e M60)
169.Leo Meeuwisse (1e M55)
Geert-Jan Meeuwisse DNF
1.Anke Erlank (RSA) 3.00.59
2.Cherie Touchette (USA)
3.Kerstin Weule (USA)
27-10-2002: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Conrad Stoltz (RSA) 2.22.55
2.Eneko Llanos (ESP)
3.Nicolas Lebrun (FRA)
1.Candy Angle (USA) 2.57.33
2.Jamie Whitmore (USA)
3.Shari Kain (USA)
26-10-2003: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Eneko Llanos (ESP) 2.32.56
2.Nicolas Lebrun (FRA)
3.Justin Thomas (USA)
34.Royce Kortekaas
106.Arnoud van Garderen
137.Leo Meeuwisse (2e M55)
212.Hans Dieben (1e M60)
1.Melanie McQuaid (CAN) 2.57.08
2.Jamie Whitmore (USA)
3.Candy Angle (USA)
13.Rikka Kelja (Fin) (1e F35)
35.Marijke Kulik
38.Marcia Jansen
24-10-2004: Wailea Maui, Hawaii (USA)
1.Eneko Llanos (ESP) 2.28.44
2.Olivier Marceau (SUI)
3.Josiah Middaugh (USA)
190.Machiel Ittmann
1.Jamie Whitmore (USA) 3.01.35
2.Melanie McQuaid (CAN)
3.Danelle Kabush (CAN)
23-10-2005: Makena Beach Maui, Hawaii (USA)
1.Nicolas Lebrun (FRA) 2.38.19
2.Eneko Llanos (ESP)
3.Brent McMahon (CAN)
128.Johan Neevel
283.Erik Wolsing
1.Melanie McQuaid (CAN) 3.07.16
2.Sibylle Matter (SUI)
3.Jamie Whitmore (USA)
DNF Silvia Brouwer
29-10-2006: Makena Beach Maui, Hawaii (USA)
1.Hamish Carter (NZL) 2.42.36
2.Olivier Marceau (SUI)
3.Seth Wealing (USA)
72.Johan Neevel (2e M40)
184.Leo Meeuwisse (2e M60)
314.Hans Dieben (2e M65)
1.Melanie McQuaid (CAN) 3.07.53
2.Danelle Kabush (CAN)
3.Sibylle Matter (SUI)
DNF Yvonne Kraus
28-10-2007: Makena Beach Maui, Hawaii (USA)
1.Conrad Stoltz (RSA) 2.40.54
2.Olivier Marceau (SUI)
3.Brian Smith (USA)
1.Julie Dibens (GBR) 3.01.24
2.Melanie McQuaid (CAN)
3.Jamie Whitmore (USA)
26-10-2008: Makena Beach Maui, Hawaii (USA)
1.Ruben Ruzafa Cueto (ESP) 2.37.36
2.Michael Weiss (AUT)
3.Brent McMahon (CAN)
1.Julie Dibens (GBR) 3.03.57
2.Danelle Kabush (CAN)
3.Shonny Vanlandingham (USA)
25-10-2009: Makena Beach Maui, Hawaii (USA)
1.Eneko Llanos (ESP) 2.37.22
2.Nicolas Lebrun (FRA)
3.Michael Weiss (AUT)
320.Hans Dieben (1e M70)
333.Stef Oud
1.Julie Dibens (GBR) 2.56.42
2.Lesley Paterson (GBR)
3.Melanie McQuaid (CAN)
24-10-2010: Makena Beach Maui, Hawaii (USA)
1.Conrad Stoltz (RSA) 2.31.07
2.Franky Batelier (FRA)
3.Michael Weiss (AUT)
338.Stef Oud
355.Dereck Davey
1.Shonny Vanlandingham (USA) 2.58.20
2.Julie Dibens (GBR)
3.Marion Lorblanchet (FRA)
91.Yvonne Kraus
23-10-2011: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Michael Weiss (AUT) 2.27.00
2.Dan Hugo (RSA)
3.Eneko Llanos (ESP)
15.Lance Armstrong (USA)
1.Lesley Paterson (GBR) 2.45.59
2.Marion Lorblanchet (FRA)
3.Helena Erbenova (CZE)
28-10-2012: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Javier Gomez (ESP) 2.26.50
2.Josiah Middaugh (USA)
3.Conrad Stoltz (RSA)
501.Stef Oud
1.Lesley Paterson (GBR) 2.44.11
2.Barbara Riveros (CHL)
3.Mari Rabie (RSA)
27-10-2013: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Ruben Ruzafa Cueto (ESP) 2.34.34
2.Asa Shaw (FRA)
3.Ben Allen (AUS)
12.Richard Murray (RSA)
1.Nicky Samuels (NZL) 2.57.49
2.Lesley Paterson (GBR)
3.Flora Duffy (BER)
26-10-2014: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Ruben Ruzafa Cueto (ESP) 2.29.57
2.Josiah Middaugh (USA)
3.Ben Allen (AUS)
233.Hubert Bots (22e M45)
288.Mark Waaijenberg (22e M50)
1.Flora Duffy (BER) 2.48.00
2.Barbara Riveros (CHL)
3.Nicky Samuels (NZL)
22.Maud Golsteyn
24.Judy van den Berg
27.Riikka Vreeswijk-Kelja (1e F45)
164.Kim Vankoughnett
1-11-2015: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Josiah Middaugh (USA) 2.35.52
2.Braden Currie (NZL)
3.Ruben Ruzafa Cueto (ESP)
1.Flora Duffy (BER) 2.54.18
2.Lesley Paterson (GBR)
3.Emma Garrard (USA)
1-11-2015: WK Agegroups
1.Christophe Betard (FRA) 2.56.01
2.Martin Kostelnicak (SVK)
3.Martin Flinta (SWE)
248.Mark Waaijenberg (18e M50)
292.Quirijn Waaijenberg (13e M15)
489.Stef Oud
1.Julie Baker (USA) 3.25.52
2.Elizabeth Gruber (USA)
3.Mimi Stockton (USA)
17.Hanneke Boon (5e F30)
23-10-2016: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Mauricio Mendez (MEX) 2.49.38
2.Ruben Ruzafa Cueto (ESP)
3.Ben Allen (AUS)
1.Flora Duffy (BER) 3.14.59
2.Lesley Paterson (GBR)
3.Suze Snyder (USA)
23-10-2016: WK Agegroups
1.Xavier Dafflon (SUI) 3.08.35
2.Loic Doubey (FRA)
3.Pierre-Alain Nicole (FRA)
401.Mark Waaijenberg (44e M55)
407.Stef Oud (46e M50)
DNF Quirijn Waaijenberg
1.Lydia Hale (NZL) 4.12.02
2.Courtney Kaup (USA)
3.Mimi Stockton (USA)
29-10-2017: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Bradley Weiss (RSA) 2.32.09
2.Mauricio Mendez (MEX)
3.Ruben Ruzafa Cueto (ESP)
1.Flora Duffy (BER) 2.47.47
2.Barbara Riveros (CHL)
3.Laura Philipp (GER)
28-10-2018: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Rom Akerson (CRC) 2.52.42
2.Bradley Weiss (RSA)
3.Sam Osborne (NZL)
94.Huijbert Groenendaal (6e M40)
132.Marcel Swart (5e M50)
229.Joost van Ulden (19e M50)
1.Lesley Paterson (GBR) 3.29.08
2.Michelle Flipo (MEX)
3.Lizzie Orchard (NZL)
63.Silvia Brouwer (9e F40)
27-10-2019 Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Bradley Weiss (RSA) 2.33.42
2.Arthur Serrieres (FRA)
3.Ruben Ruzafa Cueto (ESP)
114.Tibor Gijssen (17e M30)
1.Flora Duffy (BER) 2.49.24
2.Lesley Paterson (GBR)
3.Helena Erbenova (CZE)
5-12-2021: Kapalua Maui, Hawaii (USA)
1.Hayden Wilde (NZL) 2.18.24
2.Arthur Serrieres (FRA)
3.Ruben Ruzafa Cueto (ESP)
1.Flora Duffy (BER) 2.39.49
2.Loanne Duvoisin (SUI)
3.Michelle Flipo (MEX)
Conclusie de meest succesvolle Xterra-kampioenen zijn Flora Duffy (6x), Conrad Stoltz (4x), Eneke Llanos (3x), Ruben Ruzafa (3x), Melanie McQuaid (3x), Julie Dibens (3x) en Lesley Paterson (3x)
Meest succesvolle landen in goud, zilver en brons:
1.USA 11-11-19
2.Spanje 7-3-5
3.Zuid Afrika 7-2-2
4.GB 6-6-0
5.Bermuda 6-0-1
6.Canada 3-7-4
7.Nieuw-Zeeland 3-1-3
8.Frankrijk 1-7-2
9.Mexico 1-2-1
10.Oostenrijk 1-1-2
11.Australie 1-0-4
12.Costa Rica 1-0-0
13.Zwitserland 0-5-1
14.Chili 0-3-0
15.Duitsland 0-0-2
Tsjechie 0-0-2
De wereldkampioen van 2005, Nicolas Lebrun, geeft ons een inkijkje in het parcours van het WK in het Italiaanse Trentino:
Dutch