Column: Grensoverschrijdend gedrag kan niet….nooit. Daarom nu schoon schip maken!

DINSDAG – Een hardnekkige griep houdt me deze week thuis. Bij het lezen van het bericht op 3athlon.nl over de dubieuze praktijken op het Nationaal Triathlon Trainingscentrum (NTC) werd ik er zo mogelijk nog zieker door. Als zijnde de twee toonaangevende Tri-websites in ons land heerst er soms wel eens (gezonde) rivaliteit tussen Tim en Romy enerzijds en Ruud en mij anderzijds. Maar laat duidelijk zijn dat wij in dit geval vierkant en voor de volle honderd procent achter de strekking van hun verhaal staan.

De schrijnende verhalen uit de judo- en turnwereld zijn nauwelijks verwerkt of de volgende sportbonden komen aan bod. Vorige week kwamen misstanden in de danssport aan het licht en hetgeen nu in onze eigen sport gesignaleerd wordt, moet het schaamrood op ieders kaken brengen. Dit los je mijns inziens niet op met onderzoeken en ‘intenties om verbeteringen door te voeren’, hier moeten een aantal functionarissen uit eigen beweging hun conclusies trekken en opstappen. Voor mijn part in de volstrekte anonimiteit, maar zoek een baan waarbij je geen macht kunt uitoefenen op een ander onder het mom van ‘er moet gepresteerd worden’.

Komt dit alles uit de lucht vallen? Nee, de geruchten deden al de rondte toen het NTC in Sittard nog maar net begonnen was. Een talentvolle plaatsgenoot van me hield het na een jaartje al voor gezien. Erover praten wilde hij niet. Later ontstond een patroon van triatleten, die van de ene op de andere dag het NTC de rug toekeerden. Maaike Caelers en Kirsten Nuyes waren daar misschien de opvallendste voorbeelden van. In zeer persoonlijke gesprekken met hen kwamen zaken aan het licht, die onze wenkbrauwen deden fronzen. Het mocht niet naar buiten, uit angst voor represailles…. Tegenover de voortdurende leegloop staat een technische staf die grotendeels in tact is gebleven. Waar je misschien zou vermoeden dat NTB-directie of -bestuur die signalen ook wel opving, is op dat vlak het bed nauwelijks opgeschud (ik realiseer me dat dit een slechte uitdrukking is in dit verband).

In een cultuur van wegkijken, hebben ook wij journalisten verzaakt. Want ook anonieme signalen zijn de moeite waard om aan het licht te brengen en gezien de reactie van de NTB komt het ook voor hen niet als een verrassing. Een onaangename verrassing weliswaar, maar door de publicatie op 3athlon.nl en onze steun in dezen kunnen we hopelijk schoon schip maken. Het is nog niet te laat.

Inmiddels komen – terecht – vele reacties los op het verhaal. Voormalig nationaal juniorenkampioene Charissa Zijlstra bijvoorbeeld  ook meegemaakt bij het NTC. De talentvolle Friezin werd door de trainers altijd voor ’te zwaar’ uitgemaakt. Op een trainingskamp in Zuid-Afrika raakte ze in drie weken tijd liefst 10 kilo kwijt: amper 53 kilo woog ze nog. ,,Niemand die bezig was met mijn herstel of aanvullende voeding, ik moest alleen maar afvallen, terwijl ik prima was zoals ijk was. Kort erop was ik zwaar overtraind. Het heeft me jaren gekost dat mijn lichaam weer is hersteld van de roofbouw bij het NTC. Er werd niet goed geluisterd naar de atleet of individueel gekeken wat het beste past bij de atleet.”

Dat Charissa reageert is al heel wat. Ze is inmiddels een gelukkige moeder van een prachtig zoontje en doet puur voor de fun nog wel eens een wedstrijdje. Met de bond heeft ze niets meer van doen, dus kan ze vrij uit praten. Dat geldt helaas niet voor veel topatleten van de huidige generatie, die hetzelfde is overkomen maar uit angst om geen selectieplaats meer te krijgen alleen op basis van anonimiteit negatieve ervaringen wil delen. Begrijpelijk, maar wel triest want zo blijft de angstcultuur regeren. Zoals gezegd, ook richting Trikipedia kwamen bezorgde berichten binnen. Niet alleen van atleten en ouders, zelfs van coaches die merkten dat hun collega’s er op z’n zachtst gezegd dubieuze praktijken op nahielden. Ook daarin een patroon: trainers, die niet goed binnen de groep vallen, hebben geen lang leven. Namen hoeven we niet te noemen, zo groot is het trainerswereldje ook weer niet.

De NTB is zoals de meeste sportbonden aangesloten bij het meldpunt Grensoverschrijdend gedrag van NOC*NSF. Daar kan iedereen anoniem zijn verhaal kwijt – of het nu gaat om sexuele intimidatie, pesterijen en misbruik, anti-doping of matchfixing. Het nummer is 0800-0222931 en voer de toegangscode in als daar om gevraagd wordt. De bond heeft twee vertrouwenspersonen aangesteld, die via het bondsbureau of per mail (vcp@triathlonbond.nl) bereikbaar zijn. Het gaat om oud-bestuurder Theo Mosch en voormalig topatlete Marianne Vlasveld. Maak daar gebruik van!!!

In de wereld van topsport is Olympische roem het hoogst haalbare. Daar mag veel voor wijken en dit jaar plukte TeamNL inderdaad de vruchten van de focus op Tokyo. Maar onze sport bestaat bij de gratie van duizenden recreanten, lange afstandstoppers, duatleten, crossspecialisten, wintertriatleten enzovoorts. Laat die enorme groep niet de indruk geven dat ze er maar bijhangen, dat ze de vier toppers op de Spelen als het ware financieren en dat er verder geen aandacht voor hen is.

En wat het NTC betreft. Wees a.u.b. een beetje zuinig op die schaarse talenten, die we nog hebben. We zijn geen GB, USA Duitsland of Frankrijk waar het potentieel enorm is en de volgende generatie al weer klaar staat. Coaches heb oog voor tegengeluiden, jullie leven niet in een ivoren toren. Wees transparant, ook op wedstrijden. Als speaker ben ik eens een keer weggestuurd bij een kringgesprek van trainers met een Nederlandse topper, die in deze race enigszins teleurstelde. Waarom die geheimzinnigheid? Ik had overigens mijn microfoon niet eens bij me. Zorg voor communicatie, leg uit wat de toekomstplannen zijn en zorg dat je niets te verbergen hebt. Verplaats je ook in de gedachtengang van jonge, kwetsbare atleten met mooie toekomstdromen. Tuurlijk, de absolute top is maar voor weinigen weg gelegd, maar dat maakt de atleet net onder die top toch niet minder?

De NTB heeft middels NTB-directeur Rembert Groenman en Technisch Directeur Adrie Berk een schriftelijke ractie naar de redactie van 3athlon.nl gestuurd. Die kun je lezen onder het vanochtend gepubliceerde artikel van Tim Moria.

Wim van den Broek