Groot Interview met triathloncoach Lionel Wille. Over coachen, piloot zijn, trainingsleer, kampioenen maken, situatie bond en meer – WTJ 2648

VRIJDAG – Waar Ironman is, gebeurt iets magisch. Anders kunnen we het niet verklaren dat duizenden triatleten de voorbije weken/dagen naar St. George Utah gevlogen zijn om daar deel te namen aan het wereldkampioenschap 70.3, de halve variant op het origineel van Kona, Hawaii dus. We hebben alle 84 Nederlanders al voorgesteld, meest bijzondere – vonden wij – is de deelname van Kyra Meulenberg. Wereldwijd weten we het niet, maar volgens ons is de groep triatleten, die dit jaar deelneemt aan 1. WK Ironman St. George, 2. WK Ironman Hawaii, 3. WL Ironman 70.3 St. George niet zo gek groot.

Zeker zo bijzonder is de deelname van Lionel Wille. Niet per se zelf kanshebber, maar wel ‘kampioenenmaker’. Hij is de man achter Kyra Meulenberg en Ton Elie, allebei wereldkampioen geworden dit jaar. Hoog tijd om deze piloot/triathloncoach/triatleet eens nader te leren kennen. Het interview is voor elke triatleet, maar ook triathloncoach een ‘must read’, wat ons betreft. Lionel heeft een heldere kijk op zaken, vergelijkt zijn vak als piloot in sommige gevallen ook met de situatie die in de triathlonsport ontstaan is en dat is ontzettend leerzaam. Zelden kregen we zo’n heldere kijk op de zaken in de sport en de wereld van coaching als nu met Lionel.

1. Lionel, jouw naam duikt steeds vaker op in de triathlonsport, misschien nog niet eens als opvallend triatleet maar des te meer als Ironmancoach. Wat is je achtergrond en hoe ben je in triathlon terecht gekomen?

,,Ik ben in 2013 in de triatlonsport terechtgekomen door een vriend die me overtuigd heeft om toch echt te gaan zwemmen nadat wij met een vriendengroep al een tijdje wat aan fietsen deden. Lopen deed ik al mijn gehele leven als ondersteuning van de racketsporten die ik gedaan heb (badminton, tennis en squash) en de bergsport, dus uiteindelijk de drempel genomen en mezelf enigszins gaan bekwamen in het niet verdrinken tijdens een stukje zwemmen. Heel eerlijk was de eerste triathlon (triatlon Utrecht) een groot drama. Na het zwemmen had ik hopeloze kramp en na T-2 werd die kramp alleen maar erger. Ik ben wel gefinished, maar vraag niet hoe. Niet geremd door enige kennis ben ik daarna de uitdagingen alleen maar meer gaan opzoeken door me ook in te schrijven voor 70.3’s en enige ervaring op te gaan doen. Met wisselend succes (maar altijd in het achterveld) werd ik gegrepen door de sport en dit heeft de basis gelegd voor mijn interesse in trainingsleer.”

2. Piloot is voor velen misschien een droombaan, maar het heeft misschien ook zijn beperkingen als je een gedreven sporter/inmiddels ook coach wilt zijn?

,,Het is een prachtig beroep, maar er zitten natuurlijk zoals altijd wel enige minpunten aan dit werk. Aangezien ik lange afstanden vlieg, heb ik vaak te maken met tijdsverschil en jetlag. Ook sla ik gemiddeld eenmaal per week een nacht over, doordat wij bijna altijd door de nacht terugvliegen. Dan ben ik ook nog eens minimaal drie tot wel zeven dagen van huis weg, dus is het altijd puzzelen om dit passend te laten zijn met een effectief trainingsschema. Vermoeidheid is voor mij dus een belangrijke factor om rekening mee te houden en dat betekent soms toch maar die ene training overslaan, omdat het lijf vermoeid aanvoelt. Ook vermijd ik natuurlijk hoge intensiteit direct na een vlucht. Overigens heeft het werk natuurlijk de pluskant dat ik in het verleden hier en daar op hele mooie plekken onverwachts een wedstrijd heb kunnen doen.”

,,Voor de coaching ligt het eigenlijk wat makkelijker. Natuurlijk ben ik door het vliegen soms niet direct bereikbaar, maar daar staat tegenover dat ik regelmatig op hele onchristelijke tijdstippen wél bereikbaar ben en voor mij zijn mijn reizen ook een prima moment om even wat werk te doen, waar ik thuis niet aan toe kom. En gelukkig ben ik niet het enige aanspreekpunt binnen Ferrum.”

3. Wat bracht je ertoe om coach te worden, inmiddels zelfs Ironman Certified Coach?

,,Zoals gezegd waren mijn eerste stappen in de sport nou niet bepaald indrukwekkend. Gezien mijn loop- en fietstijden uit het verleden moest er echter veel meer mogelijk zijn. Om deze reden ben ik me gaan oriënteren op het trainen met een coach. Op een gegeven moment ben ik tot de conclusie gekomen dat de mate van flexibiliteit die ik zocht in verband met mijn werk  in ieder geval niet bij betreffende coaches te vinden was. Vanwege de basisinteresse die sowieso al aanwezig was, besloot ik te kijken of ik in de winter van 2017 niet zelf enige vorm van educatie kon gaan volgen over trainingsleer. Dat is uiteindelijk de toen net opgestarte Ironman U cursus geworden. Hoewel op dat moment het doel slechts was om mezelf als atleet te ontwikkelen, werd ik al snel benaderd door mensen in mijn omgeving om ze te helpen met een schema en enige coaching. Dit werkte uitermate motiverend en al snel ben ik mijn kennis om die reden gaan verbreden. Naast vele boeken volgden er verscheidene modules bij Trainingpeaks en ben ik me steeds verder gaan ontwikkelen op de vlakken waar ik voor mijn gevoel (veel) kennis te kort kwam, zoals voeding en hydratie.”

4. Welke atleten kunnen bij jou terecht en welke zijn juist niet geschikt om bij Ferrum Endurance Coaching aan te sluiten? Hoe selectief ben je daarin?

,,In principe is iedere atleet welkom zolang ik het gevoel heb dat deze atleet gemotiveerd is. Ik fungeer uiteraard graag als stok achter de deur, maar ik beschouw de coaching niet als een continue onderhandeling. Atleten die bij Ferrum trainen volgen het plan dat uitgestippeld wordt op basis van realistische doelen en ambities van de atleet. Dat kan betekenen dat we continue moeten bijstellen en aanpassen, maar dat is niet erg. Daarnaast vind ik de balans met werk en privé van groot belang en daar lopen we soms tegen aan. Educatie kan atleten het begrip bijbrengen waarom niet trainen soms verstandiger is dan wel trainen, maar sommigen willen dat gewoonweg niet leren. In combinatie met mijn eigenwijsheid is dat voor beide partijen geen gelukkige combinatie en dan vind ik het geen enkel probleem om iemand te adviseren een coach te zoeken die beter bij deze atleet past. Overigens hecht ik er sowieso grote waarde aan dat mensen zich goed oriënteren voordat ze voor Ferrum kiezen. Voor beide partijen moet ‘het gevoel’ goed zijn.”

 

5. En dan lever je zo maar in 1 jaar met Kyra en Ton twee wereldkampioenen af, misschien nog een derde als Kyra straks in St. George nog wat uit kan richten. Voor de hand liggende vraag: wat is jouw geheim?

,,Als ik al een geheim zou hebben, dan zou ik dat zeker niet vertellen haha. Maar ik denk dat het allemaal iets minder spannend is. Allereerst ben ik ontzettend dankbaar voor hele capabele en verstandige mensen in mijn netwerk. Bovenal geldt dit voor mijn vriendin Gaby Reijseger, die dankzij haar achtergrond als arbeids- en organisatiepsycholoog al heel snel ging helpen met de mentale vraagstukken waar atleten tegen aan liepen. Intussen is Gaby ook Ironman Certified en begeleidt ook zij verscheidene atleten. Daarbij opereren we als een team, dus zij doet de schema’s en het contact, maar ik blijf de data-analyse doen.  Doordat ik veel plezier haal uit data-analyse en het puzzelen op data-vraagstukken kan ik heel gerichte aanpassingen bewerkstelligen in de opbouw van onze atleten. Dan hebben we ook nog Peggie Wierda in ons team, die sinds dit jaar onze 1-op-1 trainingen voor haar rekening is gaan nemen. Als TTN3 coach heeft zij de tools om enorm effectief techniekaanpassingen te bewerkstelligen in korte tijd. Zodoende kunnen we op alle vlakken ondersteuning bieden. Dit combineren we met een duidelijk filosofie gebaseerd op balans. Je triathlon-leven dient in balans te zijn met alle overige aspecten van het leven. Dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden en hoe basic dit ook klinkt, hier is vaak al de allergrootste winst te halen. Kunnen focussen op de sport en trainingen is een absolute noodzaak voor goede prestaties, dus het woord focus komt bij ons regelmatig voorbij. Overigens denk ik wel dat het goed is te benadrukken hoe hard Kyra en Ton hebben gewerkt voor hun prestatie. Daar zijn wij als coaches een onderdeel in, maar ik bemerk regelmatig dat men niet echt ziet dat deze atleten (soms moeilijke) keuzes moeten maken om optimaal te presteren. En wat Kyra in St. George betreft: zij heeft intussen zo’n lang en zwaar seizoen gehad met behoorlijk wat verstorende factoren buiten de sport, dat ik met haar heb afgesproken dat ze deze race vooral gaat genieten van het racen. Zo kort na Kona is het afwachten hoe ver ze hersteld is, dus dit leek ons een goede race om weer eens lekker ‘vrij’ te racen. En dan is bij haar inderdaad nog steeds alles mogelijk!”

6. Ga je ook met minder getalenteerde triatleten aan de slag, die enkel het volbrengen van een Ironman/hele ten doel hebben?

,,Jazeker, dat is zeer belangrijk wat mij betreft. Om tunnelvisie en een ‘gekrompen’ referentiekader te voorkomen denk ik dat het altijd goed is om ook met de minder getalenteerde atleten te werken. Overigens kan dit ook net zo leuk zijn als met wereldkampioenen werken. Een atleet zijn of haar doel zien halen is altijd leuk, ongeacht het niveau waarop dit gebeurt. Maar net als dat je altijd open moet blijven staan voor nieuwe wetenschappelijke inzichten en methoden, is het voor je ontwikkeling als coach mijns inziens goed om ook met het hele scala van atleten in het veld te blijven werken.”

7. Je zweert bij data en wetenschappelijke benadering van elke atleet. Daar hoort dus een powermeter bij en misschien nog wel meer. Leg dat eens nader uit. Vervolgvraag zou zijn: Is de menselijke maat daarmee van ondergeschikt belang?

,,Meten is weten, dus data is van belang. Daar kunnen we lang en kort over praten, maar zolang een hypothese niet is ondersteund door data blijft het wat mij betreft een mening. Dus is trainingsdata voor mij zeker heel belangrijk. Zoals ik al zei vind ik data-analyse ook gewoon leuk om te doen en zeker met de tools die daarvoor tegenwoordig beschikbaar zijn, kan je een ontzettend uitgebreid beeld vormen van de betreffende atleet. Uit deze data rollen meer dan genoeg punten van focus waarmee verbetering bewerkstelligd kan worden. Maar data is geen doel op zich en juist een middel om de menselijke maat aan te vullen of te ondersteunen. Naast het feit dat ik veel communiceer met mijn atleten, vind ik de kwalitatieve feedback van de atleten van enorm belang. Hier zien we vaak sneller negatieve ontwikkelingen ontstaan dan in de data. Dus uiteraard is ook hier weer sprake van een zekere balans, waarbij sommige atleten meer baat hebben bij een wat ‘exactere’ benadering en anderen juist weer meer baat hebben bij een goed gesprek.”

8. De triathlonsport in z’n geheel staat onder druk, we lezen nauwelijks over topprestaties maar des te meer over misstanden in onze sport. Wat is jouw kijk hierop? Heb je handreikingen hoe het beter zou moeten/kunnen?

,,Het is aanlokkelijk om heel scherp te oordelen over wat er gebeurd is en hoe dit gebeurd is, maar het simpele feit is dat ik te weinig informatie heb om dat te kunnen doen. Het valt mij op dat dit in onze sport juist wel veel gebeurd. Iedereen vindt iets van elkaar. Het gevolg hiervan kan zijn dat (zekere in het top-segment) er steeds meer eilandjes vormen, waarbij men toch vooral niet met de buitenwereld wil delen wat men doet en waarom men iets doet. Dit kan denk ik veel transparanter. Hiermee voorkom je dat trajecten buiten het zicht van de sociale controle ontsporen en kan je excessen wellicht voorkomen. Daarnaast is me opgevallen dat velen er als de kippen bij waren om afstand te creëren tussen zichzelf en de hoofdrolspelers. Dat is denk ik een logische, maar wel onjuiste reflex. Wij zijn als atleten, maar zeker als triatloncoaches allemaal onderdeel van de sportcultuur zoals deze heerst in onze sport. Dat betekent dat hier ook voor ons allen een verantwoordelijkheid ligt.
Om dat tastbaar te maken zal ik een parallel trekken met mijn werk als piloot. Zodra daar fouten worden gemaakt, wordt dit niet met de mantel der liefde bedekt, maar rapporteren wij dit, wordt hier een analyse op los gelaten (uiteraard altijd op wetenschappelijke basis) en proberen we er lering uit te trekken voor de toekomst. Dit gebeurt zonder oordeel over de persoon, maar wel met advies hoe dit in de toekomst voorkomen kan worden. Deze openheid komt de veiligheid, maar uiteindelijk ook die gedeelde verantwoordelijkheid ten goede. Zo kan je echt, met z’n allen, streven naar optimaal functioneren.”

,,Door deze transparantie allereerst op jezelf te betrekken en zeker ook door af en toe een spiegel voor te houden, kan je vanuit jezelf beginnen de sportcultuur gezond te krijgen en houden. Nee, dat is zeker nog geen oplossing voor de vraagstukken zoals deze er nu liggen, maar dat gaat tijd en vooral vertrouwen vragen. Vertrouwen komt immers te voet…Overigens ben ik wel van mening dat sommige gedragingen zo overduidelijk ongewenst of zelfs grensoverschrijdend zijn dat je je daar als coach simpelweg bewust van dient te zijn. Als je dit niet kan of dit je niet lukt, ben je wat mij betreft ongeschikt om te coachen. Een atleet moet zijn of haar coach gewoon kunnen vertrouwen.”

9. Drukke baan, zelf sporten, atleten coachen/begeleiden….hou je nog tijd over voor andere dingen?

,,Dit is eerlijk gezegd best een beetje onder druk komen staan de afgelopen twee jaar. Maar dat is ook helemaal niet erg. Ik hou van wat ik doe en haal er meer dan genoeg energie uit om nog lang op deze manier door te kunnen gaan. Daarnaast heb ik de mazzel dit met mijn partner te mogen delen en werken we met een onwijs leuke en diverse groep atleten wat ook weer voor enorm veel voldoening zorgt. Overigens ben ik wel minder gaan vliegen om meer tijd in de coaching te kunnen stoppen.”

 

10. Tot slot: jouw triatleten bereiken Hawaii, worden er zelfs kampioen. Is het ook de droom van Lionel om zelf ooit de finishlijn op Ali’i Drive te halen?

,,Ik zou liegen als ik zou zeggen dat dit geen droom is, maar de laatste twee jaar is dit doel wel wat minder belangrijk voor me geworden. Ik haal meer voldoening uit de coaching en uiteindelijk geloof ik ook dat daar meer mijn talenten liggen. Neemt niet weg dat ik racen (vooral lange afstand) nog steeds heel leuk vind en ook lukt het nog steeds om me verder te blijven ontwikkelen, de tijden worden nog altijd ieder jaar sneller ondanks dat ik de veertig intussen gepasseerd ben. Dus wie weet wat er in de toekomst nog op mijn pad komt.”

 

 

Wow, Lionel. Wat heb je dat alles prachtig weten te verwoorden. Vandaag ben je de coach van Kyra, morgen zijn de rollen omgedraaid. Wij van Trikipedia wensen jullie allebei ontzettend veel succes en vooral PLEZIER.