Over kijkcijfers in de beginjaren van triathlon en nu; een grote kijksport zal het nooit worden – WTJ 3255

WOENSDAG – Op het hoogtepunt van de Avro’s Sportpanorama uitzendingen van de Holland Triathlon Almere begin jaren negentig vorige eeuw keken volgens Arno Vermeulen en Rob Pach bijna 1 miljoen mensen naar de reportages. Toen dat aantal gestaag afnam en de Avro de lege polders langs alle kanten hadden belicht, was het klaar met de uitzendingen.

Er zijn daarna nog vele EK’s en zelfs WK’s triathlon in de Flevopolder gehouden, maar de Nederlandse televisie had er geen interesse meer in. Livestreams boden daarna het alternatief, maar de lange afstand als kijksport voor tv was afgedaan. En met het stopzetten van de Avro-uitzendingen leek ook de interesse van de geschreven pers weg te ebben. Triathlon kwam slechts sporadisch nog op tv.

Tientallen wedstrijden op Eurosport

Nog een voorbeeld: Eurosport werkte halverwege de jaren negentig toe naar de eerste triathlon op de Olympische Spelen. Ondergetekende was destijds commentator, de beelden werden of on site of vanuit Parijs ingesproken. In 1998 waren het 28 wedstrijden, in 1999 31 en ook in 2000 stonden tot aan Sydney 18 races op het televisieprogramma. Het kon niet op, ik besloot zelfs een tijdje part-time te gaan werken bij BNDeStem….

Sydney was magnifiek. Met de Sydney Harbour Bridge en het Sydney Opera House als decor bij het zwemmen, het fietsen langs Royal National Park, door de wijk Chippendale en finish voor het operahuis. Adembenemende plaatjes. Langs het parcours: 100.000 toeschouwers. Op veel plaatsen langs fiets- en loopparcours stond het publiek zes rijen dik. De kijkcijfers van de Eurosport-uitzendingen overstegen ook in Nederland het miljoen (terwijl de races rond middernacht Nederlandse tijd plaats vonden). De sport kon niet meer stuk, dit was de definitieve doorbraak van triathlon als kijksport, daar waren alle geleerden het over eens.

Na Sydney de grote stilte

Niets is wat het lijkt. Na Super-Sydney werd het ineens stil aan het tv-front. Eurosport had in haar programmering geen triathlons meer staan. Het duurde exact tot de Spelen van Athene, dus vier jaar later vooraleer de sportzender wederom een triathlon in beeld bracht en dan zelfs niet eens volledig live. Er waren gelijktijdig andere sporten in Griekenland, die voorrang kregen. Peking 2008 was nog minder en pas met Londen wilde Eurosport er weer aan.

In de tussenliggende jaren: niets. Geen WK’s, geen Hawaii, geen Nice, geen Ironman, geen Challenge. Ik herinner me dat Almere voor flink wat geld alsnog een half uurtje Eurosport-zendtijd inkocht. Eenmalig. In België gingen de uitzendingen van SP-wedstrijden nog wel een tijdje door (het Luc van Lierde-effect), maar inmiddels is ook daar triathlon mondjesmaat op tv te zien.

PTO lukt waar anderen tekort schieten

Pas de laatste vier jaar komt door toedoen van de PTO triathlon op televisie weer enigszins op gang. Niet bij de Avro of NOS overigens, wel bij Eurosport. De PTO-races komen geheel live in beeld. De meest recente race was die in Miami. Ooit begonnen als Challenge, na twee jaar heette het Clash en nu dus PTO. De laatste krijgt het als enige voor elkaar om een grote sportzender aan zich te binden, er ook sponsors bij te leveren en de races live in beeld te brengen.

En ja, eens. Een halve of hele triathlon live in beeld brengen is vreselijk saai. Of dat nu in Miami, Hawaii, Roth, Frankfurt, Nice of Almere is, maakt geen verschil. Het duurt te lang, de spanning is vaak vroegtijdig verdwenen. De standaard of sprint afstanden brengen meer spanning.

Akelig lege stadions

Bij een autorace op hetzelfde circuit van Miami zijn de 50.000 stoeltjes in het stadion wel bezet, bij deze PTO triathlon blijven ze akelig leeg. Dat was trouwens in de tijd van Challenge Daytona en Miami ook al zo.

Hetzelfde met tv-kijkers. Het aantal die-hards dat acht uur lang voor de buis zat om eerst Magnus Ditlev en later India Lee te zien winnen zal inderdaad niet alle records breken, maar dat lijkt me logisch. Naar een zeven uur durend wereldkampioenschap wielrennen kijkt ook niet iedere fan constant. Conclusie: triathlon is een doe-sport, geen kijk-sport.

PTO maakt zich geen enkele zorgen

De kosten van uitzendrechten, waar Eurosport wellicht in mee participeert, worden overigens ruimschoots gecompenseerd door de reclameblokjes. Daarvan oordelen sommigen dan weer dat er te veel reclame in zit. Ja, zo is het altijd wat. De race an sich zal niet de geschiedenis in gaan als de meest memorabele, maar er komen nog kansen genoeg. En vooralsnog haalt een triatleet, die mee mag doen aan PTO-races de meeste exposure, want van andere evenementen hebben we enige tv-coverage nog niet vernomen. Gelukkig hebben we tegenwoordig livestreams al kun je ook daar spreken van sterk wisselende kwaliteit en dito commentaar. En de verdienmodellen in livestreams liggen nog altijd lager dan een tv-registratie op een commerciële zender, zoals dat ook het geval is met online-abonnees ten opzichte van print bij een krant. Waar haal ik die wijsheid vandaan? Ach, mijn ‘krantenbaas’ wil voor 1,2 miljard euro eind van dit jaar RTL overnemen…

Tot slot: wat was het een feest in 2000. Beelden van de triathlon in Sydney tref je hieronder. Blij om ook die gouden jaren van heel dichtbij meegemaakt te hebben.

Wim